به نقل از «جام جم آنلاین»

ماجرای شیرینِ قهوه و کافی

تاریخ انتشار: ۱۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۷۴۵۱۶

به قهوه فکر کنید... به یک فنجان کوچک اسپرسوی ایتالیایی، یا یک فنجان قهوه فرانسوی یا یک لاته دوبل گراند آمریکایی با دارچین... می‌دانید قهوه در آب‌وهوای گرم مانند آمریکای‌لاتین، آفریقای جنوب‌صحرا، ویتنام و اندونزی تولید می‌شود اما خاستگاهش به مناطق مرتفع یمن و اتیوپی برمی‌گردد. با این‌که به نظر می‌رسد نوشیدنی تهیه‌شده از گیاه قهوه وحشی را اولین‌بار چوپانی در فلات اتیوپی نوشیده باشد، اولین کشت قهوه در یمن بوده و یمنی‌ها نام عربی قهوه را به آن داده‌اند که واژه قهوه و کافی (Coffee) هر دو از آن گرفته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قهوه نوشیدنی صوفیان یمنی بود که هنگام عبادت برای تمرکز معنوی از آن استفاده می‌کردند.

آغاز سفر قهوه

قهوه در سال ۱۴۱۴ میلادی در مکه نوشیده شد و در اوایل دهه ۱۵۰۰ از بندر المخا (یا موکا با املای Mocha) یمن به مصر گسترش یافت و هنوز با صوفیان مرتبط بود و به‌تدریج سر و کله قهوه‌خانه‌ها در قاهره در اطراف دانشگاه مذهبی الازهر پیدا شد. در ادامه دامنه نفوذ قهوه به شهر حلب در سوریه امروز رسید و سپس در سال ۱۵۵۴ میلادی بود که پای قهوه‌خانه‌ها به استانبول، پایتخت امپراتوری عثمانی باز شد. در مکه، قاهره و استانبول تلاش‌هایی برای ممنوعیت آن از سوی مقامات مذهبی انجام شد؛ بحث بر سر مشابهت‌هایی در فرآیند تولید نوشیدنی قهوه با ساخت شراب در میان بود تا در نهایت علما به اجماع رسیدند که نوشیدن قهوه از نظر شرعی مجاز است.

ورود قهوه به ایران

در دوران صفویه، قهوه را برای اولین‌بار، زوار مکه به ایران آوردند. کمی طول کشید تا این نوشیدنی جدید به‌تدریج جای خود را در میان نوشیدنی‌‌های روزمره پیدا کند. در سال ۱۶۶۴ میلادی کاشف‌الدین، داروساز مشهور عصر صفویه، رساله‌‌ای در مورد فواید و مضرات قهوه نوشت. رساله او، باعث ایجاد علاقه در شاه‌عباس کبیر برای استفاده از قهوه شد. آن‌قدر که در دربار صفوی، مراسم ویژه‌ای برای نوشیدن قهوه برگزار می‌شد و فردی به‌نام قهوه‌باشی یا قهوه‌چی مسئول درست‌کردن قهوه بود. در ادامه در کاخ‌‌ها فضایی به نام قهوه‌خانه برای این‌که درباریان بتوانند دور هم بنشینند و قهوه بنوشند ایجاد شد و به این ترتیب برای اولین‌بار مکانی برای نوشیدن قهوه در ایران شکل‌گرفت. این سرآغاز خوبی برای گسترش قهوه بود. با گسترش قهوه‌خانه‌ها به خارج از محدوه کاخ، نوشیدن قهوه در بین مردم عادی ایران نیز رواج پیدا کرد و به‌ جای جدیدی تبدیل شدند که در آن عمدتا مردها دور جمع می‌شدند، با هم گپ می‌زدند، به شعر و موسیقی گوش می‌دادند و به بازی‌هایی مانند شطرنج و تخته نرد می‌پرداختند.

ورود به اروپا و جهانی‌شدن قهوه

در ادامه قهوه به خوارزم، هند و ماورالنهر رفت و از دو مسیر در اروپا انتشار یافت: اولی از امپراتوری عثمانی بود و مسیر دوم از دریا و از بندر قهوه اصلی یعنی المخا در یمن. شرکت‌های انگلیسی و هلندی هند شرقی هر دو خریداران اصلی قهوه موکا در اوایل قرن هفدهم بودند. قهوه همچنین از طریق تجارت در دریای مدیترانه به اروپا رسید و در آنجا نیز همچون ایران، عثمانی و مناطق عرب‌نشین، قهوه‌خانه به محلی برای صحبت، مطالعه، به‌اشتراک‌گذاشتن نظرات خود در مورد مسائل روز و سرگرم‌کردن مردها تبدیل شد. در ابتدای ورود قهوه به اروپا، ساکنان قاره‌سبز به این نوشیدنی به‌عنوان سوغاتی از کشورهای اسلامی با سوء‌ظن نگاه می‌کردند. تا این‌که حوالی سال ۱۶۰۰ میلادی بود که ظاهرا پاپ کلمنت هشتم آن‌قدر از نوشیدن قهوه لذت می‌برد که گفت اشتباه است که به مسلمانان اجازه دهیم تجارت قهوه را در انحصار خود داشته باشند. قهوه باید غسل تعمید داده شود! و این شد که به‌تدریج قهوه و قهوه‌خانه جای خود را در میان مردم اروپا باز کرد. بااین‌حال قهوه‌خانه‌ها می‌توانستند محل تجمع عناصر خرابکار و معاندان نظام‌های اروپایی نیز باشند. این شد که قهوه‌خانه‌ها به یکی از کانون‌های مهم شکل‌گیری تحولات اجتماعی در تاریخ اروپا و هدایت انقلاب‌ها تبدیل شدند و پادشاهان بریتانیا و فرانسه گاه و بیگاه اقدام به تعطیلی قهوه‌خانه و دستگیری عناصر خرابکار در آن می‌کردند. بعدها اروپایی‌ها در دوران رنسانس با آغاز سفرهای اکتشافی و استعماری به اقصی‌نقاط جهان، قهوه را با خود به سرزمین‌های شرقی آسیا نظیر مالزی، ویتنام، چین و کره بردند و در گسترش جهانی این نوشیدنی محبوب و پرخاصیت و باز شدن قهوه‌خانه و کافی‌شاپ در این کشورها موثر واقع شدند.

قهوه ترک، قهوه اتریشی، قهوه عربی و ...

گفته می‌شود که نوشیدن قهوه اتریشی زمانی بسیار رونق گرفت که محاصره وین به دست امپراتوری عثمانی در سال ۱۶۸۳ میلادی شکسته شد. آن زمان فاتحان اروپایی ذخایر عظیم قهوه را از چنگ نیروهای عثمانی در آوردند. شاید به همین دلیل است که هنوز، در وین قهوه با یک لیوان آب سرو می‌شود. نوشیدنی‌ای که ما آن را «قهوه‌ترک» می‌نامیم، در واقع نام اشتباهی است، زیرا ترکیه فقط یکی از کشورهایی است که در آن این نوع نوشیدنی را می‌نوشند. در یونان آن را «قهوه‌یونانی» می‌نامند و البته ایرانی‌ها، مصری‌ها، لبنانی‌ها، سوری‌ها، فلسطینی‌ها، اردنی‌ها و دیگر ملت‌ها به نظر زیاد به ریشه این نام اهمیت نمی‌دهند اما سنت‌های دیگری هم در نوشیدن قهوه در جهان عرب وجود دارد. قهوه‌ای که بومی خلیج‌فارس است تلخ است و گاهی با هل یا سایر ادویه‌ها طعم‌دار می‌شود و معمولا دقایقی پس از ورود مهمان به او تعارف می‌گردد. قهوه از یمن آمد اما این روزها تولیدش در یمن بسیار کم شده است. با این‌که تلاش‌هایی برای احیای کشت بهترین قهوه در خانه اصلی خود در جریان است، امروزه هیچ‌یک از کشورهای عربی در فهرست تولیدکنندگان مهم قهوه در جهان قرار ندارند.

روزنامه جام جم 

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: قهوه تلخی قهوه خانه ها نوشیدن قهوه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۷۴۵۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای استفاده اسرائیل از سلاح گرمافشاری

 به گزارش تابناک به نقل از فارس، دیده‌بان حقوق بشر اروپا-مدیترانه در گزارشی خواستار تحقیقات بین‌المللی در خصوص احتمال استفاده اسرائیل از سلاح‌های «گرمافشاری» (ترموباریک) در غزه شد؛ بمب‌های که موجب تبخیر یا ذوب شدن پیکر افراد می‌شود.
 

این نهاد حقوق بشری گفت که احتمال استفاده ارتش اسرائیل از سلاح‌های گرمافشاری در غزه وجود دارد.

دیده‌بان اروپا-مدیترانه افزود: «شهادت مستند شاهدان و اطلاعات اولیه جمع‌آوری‌شده جنبه پنهانی از سطوح هولناک کشتار اسرائیل در نوار غزه را آشکار می‌کند که مربوط به تبخیر یا ذوب اجساد قربانیان در نتیجه بمباران خانه‌های مسکونی است».

طبق این گزارش، حملات عامدانه اسرائیل با هدف ویرانی گسترده در محله‌های مسکونی و کشته شدن تعدادی زیادی از مردم غزه، نگرانی‌ها از احتمال استفاده از «سلاح‌های حرارتی» یا آن‌چه به عنوان «بمب خلأ» شناخته می‌شود را افزایش داده است.

بمب خلاء با استفاده از اکسیژن موجود در هوا، یک ابر انفجاری قدرتمند ایجاد می‌کند و با این کار در مقایسه با بمب‌های معمولی، انرژی تخریبی خود را در طول زمان بیشتری آزاد می‌کند. بنابراین، هنگامی که این بمب‌ها در فضای سرپوشیده منفجر شوند، بسیار مخرب‌تر هستند. به همین خاطر برای پاکسازی استحکامات، سنگر‌ها و تونل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در ادامه این گزارش آمده است: «ما چندین مورد از قربانیانی را که در حملات ویرانگر اسرائیل به ساختمان‌های مسکونی جان خود را از دست داده‌اند، ثبت کردیم و هنگام تلاش برای بازیابی اجساد آن‌ها مشخص شد که برخی از اجزا ناپدید شده‌اند یا ممکن است تبدیل به خاکستر شده باشند که این امر باعث ایجاد علامت سوال در مورد نوع بمب‌های مورد استفاده در این حملات می‌شود».

دیده‌بان اروپا -مدیترانه در گزارش خود گفت که هزاران قربانی همچنان جزو مفقودشدگان هستند، بخشی از آن‌ها زیر آور ساختمان‌ها مانده‌اند؛ پیکر بخشی پیدا نشده و پیکر برخی نیز به دست ارتش اسرائیل به سرقت رفته است.

این نهاد غیر دولتی بین‌المللی در پایان تأکید کرد که ارتش اسرائیل از انواع مختلف سلاح‌هایی ممنوعه علیه غیرنظامیان استفاده می‌برد.

استفاده از بمب‌های حرارتی طبق کنوانسیون ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ لاهه و کنواسیون ۱۹۴۹ ژنو علیه مناطق غیرنظامی ممنوع اعلام شده است.

امروز همچنین سازمان امدادرسانی غزه نیز در بیانیه‌ای گفت: «برآورد ما این است که بیش از ۱۰۰۰۰ مفقودی وجود داشته باشند که از ابتدای تجاوز تا امروز زیر آوار صد‌ها ساختمان تخریب شده باقی مانده و گروه‌های امدادی متخصص نتوانسته‌اند آن‌ها را بیابند، بنابراین آمار این شهدا در بیمارستان‌ها و گزارش‌های وزارت بهداشت ثبت نشده است؛ بدین ترتیب تعداد شهدا از ۴۴ هزار نفر فراتر رفته است»